LUTTENBERG/MARLE – “Het mooiste project van ons leven”, zo omschrijven Wouter Groote Schaarsberg en Jos Westenenk uit Luttenberg de totstandkoming van het boek ‘De Neuze en andermans zaken’. Het werk handelt over het leven van de in Salland en Twente legendarische taxichauffeur Teun ‘de Neuze’ Stevens
“Teun ziet het als zijn missie om dronken jongeren veilig thuis te brengen na een avondje stappen. Daar heeft hij grote offers voor gebracht. Heel bijzonder om dat te onderzoeken en twee jaar lang in het leven van een ander te duiken. En dat niet alleen: we hebben circa twaalf kameradengroepen, vaste klanten van weleer, gesproken. Het heeft de prachtigste verhalen opgeleverd.”
In het begin van de jaren tachtig belandde Teun Stevens min of meer per ongeluk in Luttenberg, waar enkele jongeren gecharmeerd raakten van zijn Chevrolet en hem vervolgens inlijfden als vaste taxichauffeur. Daarmee had de Neuze, op dat moment een gerespecteerd ondernemer uit Marle die zijn taxiwerk combineerde met zijn eigen autobedrijf en vele bestuursfuncties, zonder dat hij het wist een bruggenhoofd veroverd in Salland. Binnen de kortste keren wist Teun een enorme klantenkring op te bouwen. “Toen begon het gedonder”, vertelt Wouter (38). “Teun had te weinig vergunningen om de vraag aan te kunnen en ging illegaal rijden. Hij heeft hemel en aarde bewogen om extra vergunningen te krijgen, maar het stelsel was op dat moment nogal star. Bovendien mocht bij de Neuze in de taxi zo ongeveer alles. Seks op de achterbank was geen uitzondering. Maar ook volledige stapelpartijen: er hebben ooit iets van 28 mensen in een personenbusje gezeten, dan weet je het wel. Het had flink wat schades tot gevolg en bovendien werden er regelmatig auto’s van de weg gehaald.” Dat en Teuns slechte belastingbetalingmoraal zouden in 1987 leiden tot executieverkopen en faillissementen. Ook zijn huwelijk ging er aan onderdoor. Zijn huis ging onder de hamer. “Maar Teun weigerde het om op te geven en ging verder op het illegale pad. En daarmee begon het gedonder met de overheid pas goed!”
Mythisch
Jos Westenenk (51) is één van die klanten van weleer. “Enkele jaren geleden is een goede vriend van mij overleden. Voor zijn kinderen heb ik daarna samen met een vriend een klein boekwerkje geschreven over onze jeugd. En daarmee kwamen de herinneringen aan Teun ook weer boven. Toen dat boekwerk klaar was, vatte ik het plan op om een boek over Teun te schrijven. Maar Wouter was me voor, zo hoorde ik van een kennis.” “Teun was, toen ik nog een kind was, voor mij al een bijna mythische man”, vertelt deze. “De kameraden van mijn broer, die tien jaar ouder is dan ik, waren vaste klanten van Teun. Mijn broer vertelde nooit zoveel over wat hij in het weekend meemaakte, maar regelmatig kwam hij met grappige verhalen over de Neuze. Toen ik achttien jaar was ben ik mede doordat Teun te laat kwam opdagen bij Pinkpop, een nachtje in de cel beland. We hadden geen slaapplek en hebben een bouwkeet opengebroken. Dat was een prachtige ervaring: mijn eerste en, gelukkig, laatste nachtje in de cel. Wat hebben we gelachen! Maar vanaf toen wist ik dat die dingen kunnen gebeuren als je met de Neuze meegaat. Ik heb altijd een boek in hem gezien en uiteindelijk heb ik, twee jaar geleden, de knoop doorgehakt en ben ermee begonnen. Na enkele maanden meldde Jos zich bij me en uiteindelijk zijn we samen verder gegaan.”
Volmacht
Teun verleende zijn volledige medewerking aan het boek. Niet alleen met vele interviews maar ook door zijn complete archief beschikbaar te stellen en de schrijvers volmacht te geven om alle dossiers over hem op te vragen bij justitie, gemeenten, Rijksverkeersinspectie en Belastingdienst. “Daardoor hebben wij in het boek uitgebreid verhaal kunnen doen over ontruimingen, executieverkopen, belastingschulden, de verschillende faillissementen, de vele boetes en zijn gevangenisstraffen”, vertelt Jos. “Teun heeft in zijn leven ontzettend veel rechtszaken gevoerd. Ik heb er ongeveer vijftig onderzocht. Maar er waren er veel meer. Dat wordt ook beaamd door een van Teuns vaste advocaten. Vooraf wist ik wel dat er zich heel wat had afgespeeld achter de schermen, maar dat de chaos zo groot was, dat was voor mij ook een verrassing.”
Het meeste plezier hebben ze beleefd aan de interviews met de vele kameradengroepen. Voor Jos een weerzien met vele van zijn stapmaten van weleer. “Het eerste interview was met enkele van mijn eigen vrienden. De mooiste verhalen vlogen over tafel. Kijk, ik wist natuurlijk dat er veel gebeurd was, dus dat interview was een inkoppertje. Maar na afloop van het tweede interview met een kameradengroep uit Heeten keken Wouter en ik elkaar aan. Toen beseften we echt dat we beet hadden. Weer de meest bizarre en humoristische verhalen. En het hield tijdens al die andere interviews maar niet op.” Voorbeelden? Verhalen over dronken jongelui die in onderbroek in polonaise om een politieauto lopen; verhalen over een taxi die onder het bakmeel kwam te zitten; verhalen over Teun die hongerig cake op at, niet wetend dat het spacecake betrof en verhalen over uitstapjes van plattelandsjongeren naar de Wallen en de Zeedijk in Amsterdam. Naast de standaardopmerking dat de Neuze altijd te laat kwam, had iedere kameradengroep toch ook weer zijn eigen verhalen. Vaak komisch maar soms ook ruig. “We hebben zo een mooi beeld kunnen schetsen van de uitgaanscultuur op het platteland in de jaren tachtig en negentig”, vertelt Wouter. “Ik heb wel eens de tranen in mijn ogen gehad van het lachen. Het was vroeger bij Teun in de taxi soms één grote Muppetshow en de grootste Muppet van allemaal zat achter het stuur. De totstandkoming van het boek was één groot avontuur. We zijn op de vreemdste plekken beland. En geen van ons tweeën die had verwacht dat we ooit nog eens een clip over de Neuze zouden opnemen met Bökkers.’”
Don Quichot
Maar wat is het nou dat de Neuze boekwaardig maakt? Dat is niet terug te voeren op één ding, er volgt een heel verhaal. “Bij Teun in de taxi kon alles. Dat sprak een bepaald publiek aan. Vaak rauwdouwers, maar ook gewone plattelandsjongeren en hoerenlopers. Teun reed doorgaans niet in het beste materieel. Dan draaide het er dus op uit dat iedereen moest helpen drukken. Verder reed hij vaak hartstikke illegaal. Spanning en sensatie dus onderweg, want je kon elk moment worden aangehouden. Dat vonden zijn klanten prachtig, al die zandpadroutes. En Teun was niet van de klok. Hij was regelmatig te laat. Dat kwam soms door zijn klanten, maar nog vaker door zijn eigen gebrekkige planning. Het is ook een bijzondere vent: een enorme charmeur, een goedmoedig karakter, veel zelfspot, een markante kop, zeer correct in de omgang en altijd netjes in het pak: het past allemaal totaal niet bij de chaos die hij aan zijn kont heeft hangen. Teun heeft in zijn leven een pad van vernieling achter zich gelaten. Vaak onbedoeld, dat wel, maar er zijn in zijn omgeving mensen slachtoffer geworden van zijn handel en wandel. Daar gaan we ook niet aan voorbij. Maar hij heeft ook veel goede dingen gedaan. Dat werd ook beaamd door een oud-agent en een oud-medewerker van de Rijksverkeersinspectie. Bij Teun is het nooit zwart/wit. Alles heeft bij hem een keerzijde. Hij ziet het nog steeds als zijn missie om dronken jongeren veilig thuis te brengen. Daar moest in zijn leven alles voor wijken. Als een soort van Don Quichot is hij altijd tegen de regelgeving blijven strijden. Het heeft hem zo’n beetje alles gekost, maar de Neuze rijdt door. Ook nu nog. De volhardendheid van die man is legendarisch. Hij laat zich nergens door stoppen. Sommige mensen waren vooraf wat sceptisch: ‘Waarom nou een boek over de Neuze?’ We denken dat die, als ze het boek hebben gelezen, zullen denken: ‘Waarom is er niet eerder een boek over de Neuze geschreven?’”
Meer informatie op www.deneuze.nl. De boekpresentatie op zaterdag 3 november is uitverkocht.